In de afgelopen vijf jaar is het stikstofgehalte in het afvalwater van SNB met een factor 2 toegenomen, zegt SNB-directeur Silverster Bombeeck. “Onze huidige afvalwaterbehandeling heeft inmiddels onvoldoende capaciteit om al die stikstof, in de vorm van ammoniak, te kunnen verwerken. We kunnen die capaciteit uiteraard vergroten, maar dan vernietigen we daarin aanwezige stikstof. Dat is jammer, want stikstof heeft veel waarde als meststof. Daarom zijn we op zoek gegaan naar technologieën die het mogelijk maken stikstof terug te winnen uit het afvalwater voor hergebruik”, aldus Bombeeck.

Het stikstofgehalte is sterk toegenomen doordat waterschappen steeds meer zuiveringsslib vergisten op hun rioolwaterzuiveringsinstallaties om biogas te maken. Alhoewel het op dit moment een uitdaging is de stikstof te verwerken, vergroot juist de toename de financiële haalbaarheid om stikstof terug te winnen. “Elk nadeel heeft zijn voordeel, zoals Johan Cruijff zei.”

SNB raakte enthousiast over de technologie van het Amerikaanse Pure Green. Dit bedrijf heeft een unieke technologie ontwikkeld om stikstof op een duurzame wijze uit afvalstromen te halen om deze als ‘groene’ meststof te kunnen gebruiken. Het omzetten van stikstof vindt plaats in bioreactoren waarin met behulp van bacteriën ammoniak wordt geoxideerd. Vanuit de geoxideerde ammoniak zijn dan circulaire meststoffen te produceren, zoals ammoniumnitraat en salpeterzuur.

De technologie van Pure Green wordt in Nederland al enkele jaren in de praktijk op kleine industriële schaal toegepast in Hardenberg in samenwerking met meststoffenproducent Van Iperen International bij het vergisten van dierlijke mest. In die fabriek is zichtbaar dat stikstof is af te scheiden en is te oxideren. De installatie trekt volgens Phil van Wakeren, CEO van Pure Green, veel belangstelling van politiek en bedrijfsleven. Hij ziet volop mogelijkheden om met zijn technologie een bijdrage te leveren aan het oplossen van het huidige stikstofprobleem in Nederland. “Je kunt als eerste land ter wereld al de aanwezige stikstof gaan gebruiken om werkelijk circulair voedsel te gaan produceren. Tegen dezelfde prijzen, maar wel efficiënter en beter. Momenteel wordt ammoniak in landbouwgrond gespoten. Daarbij verdampt een deel en dat komt in de atmosfeer terecht. Wij kunnen de stikstof uit die ammoniak oxideren zodat er geen gasfase meer is.”

Het eindproduct van dat proces is circulaire meststof die chemische meststoffen kan vervangen. “Doordat die chemische productie kan vervallen is ons procedé ook nog eens CO₂-negatief. Zo kunnen we het hele stikstofprobleem van Nederland oplossen en ook nog een positieve bijdrage leveren aan klimaatverandering. We zijn er trots op dat SNB als eerste bedrijf in de slibverwerkingssector onze technologie wil gaan toepassen. Want er zit veel stikstof in zuiveringsslib en dat maakt het voor ons een mooie industrie om circulaire stikstofproducten te produceren”, aldus Van Wakeren.

SNB start eerst met een pilot in december 2023, zegt SNB-directeur Bombeeck. “Met name de koppeling tussen de huidige slibverwerkingsinstallatie en de stikstofrecyclingfabriek van Pure Green is een uitdaging. Dat willen we testen in de pilot. Als die pilot slaagt gaan we een fabriek ontwikkelen die in omvang tien keer zo groot is als die in Hardenberg. Afhankelijk van de doorlooptijd voor het krijgen van een vergunning en het nemen van een definitief investeringsbesluit willen we in 2025 starten met de bouw. We zijn ook bezig met het terugwinnen van fosfaat uit zuiveringsslib waarvoor we een fosfaatrecyclingfabriek willen bouwen. Als we beide fabrieken gerealiseerd krijgen is dat een hele belangrijke stap in onze ambitie naar een circulaire slibketen met verbranding van zuiveringsslib als basis. Verbranding blijft noodzakelijk om af te komen van stoffen in het zuiveringsslib die we niet meer terug willen hebben in het milieu, zoals medicijnresten en microplastics.”